Sa Pa thành phố trong sương (March 03, 2008)

Đây là một trong những ca khúc mẫu mực thuộc phong cách thính phòng cổ điển và trữ tình. Đây cũng là goût đặc trưng của Vĩnh Cát cả trong sáng tác khí nhạc lẫn sáng tác ca khúc. Ra đời vào đầu thập niên 80, ca khúc này là một tác phẩm hiếm hoi có sự kết hợp hết sức tự nhiên cảm xúc của tình yêu quê hương đất nước và cảm xúc của tình yêu đôi lứa. Bài hát phù hợp với chất giọng nam cao và bay và do đó gắn liền với tên tuổi của Nghệ sỹ Ngọc Khuê và Nghệ sỹ Dương Minh Đức.

Trong kho di sản âm nhạc cách mạng Việt Nam, Sa Pa thành phố trong sương có chỗ đứng vô cùng vững chắc và lộng lẫy. Chẳng những vì bản thân ca khúc là một tác phẩm hoàn hảo hay vì nó được các giọng hát đầy thần thái và bản lĩnh thanh nhạc của Ngọc Khuê, Minh Đức, Ngọc Tân và cả Lê Dung thổi hồn, nâng cánh... Mà còn nhờ cách hòa âm phối khí sang trọng tuyệt vời, đậm đà chất thính phòng cổ điển của Dàn nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam...

1. Tiếng hát Nghệ sỹ Ngọc Khuê

2. Tiếng hát Nghệ sỹ Dương Minh Đức

Lời ru mùa đông (December 28, 2007)

Voice recording

1. Nhạc hiệu (Phần prelude của Quê hương)

Chương trình ca nhạc Giai điệu quê hương

Kết thúc nhạc hiệu

2. Chào các bạn

Trong chương trình ca nhạc này, chúng ta cùng đến với tiếng hát của Nghệ sỹ Ái Vân.

(Nghe Tiếng mùa xuân, lời 1& ref.)

3. Các bạn vừa nghe Ái Vân trình bày bài hát Tiếng Mùa xuân. Đây là bài hát nằm trong chùm ca khúc mà nhạc sỹ Đặng Hữu Phúc viết riêng cho giọng hát Ái Vân vào năm 1988.

Trong chùm ca khúc này Ái Vân hát: Tiếng mùa xuân; Hai phía dòng sông; Bên cây trúc đào, Biển mưa, Trăng chiều, và đặc biệt là bài hát Ru con mùa đông, hay còn gọi là Lời ru Mùa đông.

Ái Vân đã hát ca khúc này trong các chương trình ca nhạc trên truyền hình Việt Nam, trong Gala 88, 90, cùng với các ca khúc như Tình ca mùa xuân của Quốc Trung; Khúc ca tuổi trẻ của Lương Minh (song ca cùng Hồng Nhung) và nhiều ca khúc nước ngoài như Triệu đóa hồng, Địa chỉ chúng tôi Liên bang Xô Viết, Đàn sếu, Mặt trời chưa bao giờ mọc như thế.

Bây giờ chúng ta cũng nghe Ái Vân hát Ru con mùa đông

(nghe nửa đầu)

4. Thực ra khi bắt đầu xuất hiện trước công chúng, Ái Vân thường hát dân ca. Đặc biệt giọng hát của Cô có vẻ phù hợp với các điệu lý Nam Bộ và các trích đoạn cải lương.

Ái Vân thường trình diễn các tiết mục này cùng với các nghệ sỹ như nghệ sỹ Hương Loan, Ái Xuân, Lệ Quyên. Và bây giờ chúng ta cùng nghe một giai điệu như vậy….

(Nghe Tiếng hát quê hương gửi người chiến sỹ)

(Chèn lời giới thiệu: Các bạn đang nghe Ái Vân trình bày Tiếng hát quê hương gửi người chiến sỹ, Dân ca Nam Bộ, nhạc sỹ Dân Huyền viết lời mới)

5. Ái Vân đã bắt đầu nghiệp dĩ bằng những làn điệu đậm đà chất dân ca. Tuy nhiên, khi học thanh nhạc chuyên nghiệp, Ái Vân đã được đào tạo theo dòng thính phòng cổ điển. Ở dòng nhạc này, với giọng nữ cao (soprano) trong sáng và đặc biệt rất nồng nàn, trong những năm 77, 78, 79, Ái Vân đã trở thành ca sỹ không có đối thủ với các ca khúc như: Tổ quốc yêu thương (1977) của Hồ Bắc; Những cánh buồm (1979) của Hoàng Vân, Tình đất đỏ miền Đông của Trần Long Ẩn. Đặc biệt, bài Nha Trang mùa thu lại về của nhạc sỹ Văn Ký đã đi liền với tên tuổi của Nghệ sỹ Ái Vân:

(Nghe Nha Trang mùa thu lại về: nửa đầu)

6. Bạn yêu nhạc cũng như giới chuyên môn như NSND Thanh Hoa, NSƯT Đức Long đều cho rằng giọng hát Ái Vân đặc biệt phù hợp với ca khúc Dâng Người tiếng hát mùa xuân (thu thanh vào tháng 9-1979) của nhạc sỹ Nguyễn Văn Thương.

Nhạc sỹ Trần Đức trong lời bình bài hát này ở video "Giới thiệu giọng hát NSƯT Ái Vân" trên VTV vào năm 1990 đã nói đại ý rằng “trong suốt những năm tháng tuổi thơ, Ái Vân đã được sống trong vòng tay yêu thương của Bác Hồ, vì thế chỉ có Cô mới có thể hát Dâng Người tiếng hát mùa xuân hay đến như vậy.

Trước và sau Ái Vân giường như không có ai hát bài hát này thành công bằng Cô . Gần đây, giọng hát Hồng Vy trong CD Vinh quang Việt Nam cũng được đánh giá tốt.

(Nghe Hồng Vy hát Dâng Người tiếng hát mùa xuân)

Thật không công bằng khi đem giọng hát Ái Vân ra để so sánh với giọng hát Hồng Vy. Hai người thuộc hai thế hệ khác nhau và đẳng cấp thanh nhạc cũng khác nhau. Tuy nhiên, nếu như đã từng nghe Ái Vân hát bài này và nghe phần phối khí đi kèm theo thì sẽ thấy Hồng Vy mới chỉ dừng lại ở một giọng hát có kỹ thuật, trau truốt. Hồng Vy cũng có giọng nữ cao nhưng giọng của Cô còn mảnh, yếu và hát giả thanh không sắc. Hơn nữa, Hồng Vy thiệt thòi hơn Ái Vân vì không có hoàn cảnh lịch sử cụ thể để thổi hồn vào bài hát.

Với giọng hát Ái Vân, người ta thấy được sự trong sáng, tinh khôi, và rất thiết tha, nồng nàn. NSND Thanh Hoa đã nói, "Ái Vân hát Dâng Người tiếng hát mùa xuân rất đúng chất con gái Hà Nội, rất đáng yêu".

(Nghe Ái Vân hát nửa cuối Nha Trang mùa thu lại về, bắt đầu từ “Mùa thu sang anh cùng em lên đường…”)

7. Những thanh niên, sinh viên thuộc thế hệ chống xâm lược trong chiến tranh biên giới phía Bắc thì lại thấy Ái Vân hết sức đặc biệt với bài hát Hãy cho tôi lên đường của nhạc sỹ Thuận Yến.

Nghe lại băng thu thanh mà Ái Vân thực hiện đúng vào năm 1979, các anh chị thanh niên của thời kỳ đó (giờ đã ở vào tuổi 50) đã bồi hồi nhớ lại thời tuổi trẻ tràn đầy hoài bão và lý tưởng của họ.

(Nghe Hãy cho tôi lên đường; từ đoạn 2, chế độ âm thanh background):

Theo các anh chị ấy, trong suốt những năm tháng căng thẳng đó, giọng hát Ái Vân với Hãy cho tôi lên đường, cùng với các giọng hát như Vân Khánh, Ngọc Tân, Tiến Thành, Huy Hùng, Đăng Khoa, Phan Huấn, Huy Giảng với hàng trăm ca khúc như: Mẹ ơi con lên đường, Tiếng đàn bên bờ sông biên giới, Chiến đấu vì độc lập tự do, Bài ca biên giới anh hùng, Đường lên biên giới v.v đã truyền lửa cho cả một thế hệ thanh niên, sinh viên, và động viên họ hăng hái xung phong ra mặt trận tiêu diệt quân thù, bảo vệ biên cương Tổ quốc...

( kết thúc bài Hãy cho tôi lên đường, tăng volume của background: “Hãy cho tôi lên đường, cho tôi lên đường”)

8. Từ nền tảng thính phòng- cổ điển, Ái Vân đã chuyển sang hát theo phong cách nhạc nhẹ, trở thành thế hệ tiếp nối của những Vũ Dậu, Thúy Hà, Mạnh Hà và là thế hệ đầu đàn của Đoàn Ca nhạc nhẹ trung ương.

Ở dòng nhạc này, với ca khúc Bài ca xây dựng (thực chất là phong cách semi-classic) của Hoàng Vân và Mặt trời chưa bao giờ mọc như thế (bài hát Đức), Ái Vân đã giành Giải thưởng lớn tại Liên hoan Âm nhạc quốc tế Dresden tại Cộng hòa Dân chủ Đức. Năm 1984, Ái Vân trở thành ca sỹ đầu tiên của dòng nhạc nhẹ được phong danh hiệu Nghệ sỹ ưu tú. Năm đó Cô vừa tròn 30 tuổi.

Bây giờ chúng ta cũng nghe giọng hát Ái Vân trong phong cách nhạc nhẹ:

(Nghe Địa chỉ chúng tôi,nửa bài)

9. Lời ru mùa đông có thể không phải là ca khúc xuất sắc nhất của Ái Vân. Tuy nhiên bài hát đó, cũng như chùm ca khúc của Đặng Hữu Phúc đã được Ái Vân hát vào lúc đỉnh cao của Cô ở phong cách nhạc nhẹ. Vì thế cho tới nay nó là bài hát được nhiều thính giả thuộc nhiều lứa tuổi khác nhau biết đến hơn cả.

Lời ru mùa đông cũng được hát vào lúc có những biến cố trong đời sống riêng tư và sự nghiệp của Ái Vân. Có lẽ vì thế mà Ái Vân đã rất gắn bó với bài hát này.

Sau này khi sang định cư ở Đức, rồi Hoa Kỳ, cộng tác với các trung tâm băng nhạc hải ngoại, Ái Vân đã chuyển sang hát nhiều ca khúc trữ tình phổ biến trước đây ở miền Nam. Đồng thời Cô cũng trở lại với nhiều làn điệu dân ca và ca khúc mang âm hưởng dân ca.

Do hoàn cảnh thay đổi nên có nhiều ca khúc Ái Vân đã không hát lại nữa. Tuy nhiên người ta vẫn thấy Ái Vân thủy chung với Lời ru mùa đông. Cô đã hát bài này trên sân khấu hải ngoại. Cô đã hát cho bạn bè nghe trong những cuộc hội ngộ. Khi trở lại Việt Nam và tái ngộ với khán giả truyền hình quê nhà trong dịp Tết Nguyên Đán Đinh Hợi , Cô cũng hát lại Lời ru mùa đông.

"Nào ngủ đi con, mùa đông đang tới ngoài hiên..."

Sau ngần ấy năm trời, với biết bao thăng trầm của đời sống, của thời cuộc, người ta thấy giọng hát Ái Vân vẫn còn tha thiết lắm, vẫn sáng trong như pha lê, vẫn dịu dàng, đằm thắm, và vẫn rất Hà Nội.

Để kết thúc chương trình ca nhạc này, mời các bạn nghe lại một lần nữa “Lời ru mùa đông” của Nhạc sỹ Đặng Hữu Phúc với tiếng hát Ái Vân. Băng âm thanh được thực hiện tại Hà Nội, tháng 3 năm 1988.

Xin chào tạm biệt.

(Nghe đoạn 2 từ chỗ: Nào ngủ đi con … cho đến hết bài)

AI NHỚ HÀ NỘI BẰNG HOÀNG HIỆP? (November 23, 2007)

... Và còn ai thể hiện Nhớ Hà Nội xuất sắc được như Hồng Nhung?

Nghe Nhớ Hà Nội mà Hồng Nhung trình bày cách đây gần 20 năm mới thấy giá trị của những giọng hát không cách điệu, không tô vẽ, không nặng nề về kỹ thuật thanh nhạc và biểu diễn. Đơn giản đó là giọng hát thiên phú và cảm xúc thăng hoa tự nhiên. Sau này Hồng Nhung nhiều lần hát lại bài này trong các đại nhạc hội cũng như trong một số album, nhưng dường như bản Nhớ Hà Nội (1989) đã là một barrier quá cao không dễ gì vượt qua. Nhưng nói đến điều làm nên cái tha thiết, đam mê đến ám ảnh của bản Nhớ Hà Nội mà Hồng Nhung thu thanh từ những ngày đầu thành danh này không thể không ghi nhận phần đóng góp phần phối khí (nhạc đệm, arrangement) tuyệt vời của nhạc sỹ Quang Vinh. Quả là có lý khi các ca sỹ đều cho rằng cảm xúc của họ có thể thăng hoa được hay không, các ưu điểm trong giọng hát của họ có phát huy được hay không phụ thuộc đáng kể vào phần phối khí.

Nhớ Hà Nội (Nostalgie de Hanoï- Nostalgia for Hanoi)

Sáng tác: Hoàng Hiệp

1. Lê Hồng Nhung hát cùng Dàn nhạc VOV (11/1989)

(Hồng Nhung- 1989)

(timed out)

2. Hồng Nhung hát Nhớ Hà Nội trong băng cassette Tiếng hát Hồng Nhung do Dihavina phát hành năm 1991

(timed out)

3. Hồng Nhung hát Nhớ Hà Nội trong CD Hà Nội bài ca năm tháng

4. Nhớ Hà Nội do Dàn hợp xướng không nhạc đệm (acapella) Nhạc viện TP HCM trình bày

5. Hòa tấu Nhớ về Hà Nội do Dàn nhạc Đài VOV trình bày

(timed out)

(To be updated)

Here is my Hoàng Hiệp Collection (which has not yet included those songs remixed by young singers, such as Hồng Vy, Phương Nga, Lan Anh, Anh Thơ, Trọng Tấn, Việt Hoàn, Đăng Dương...)

Notes: Những bài hát không còn phổ biến:

1. Bảy núi (Chống Diệt chủng, viết thời Polpot clique gây hấn với ta ở biên giới Tây Nam, vùng Bảy Núi An Giang, trước thời viết Đồng đội- là bài hát trong thời gian quân tình nguyện VN còn đóng trên lãnh thổ CPC )

2. Hãy cho tôi lên đường (Chống Bành trướng, ca từ rất giống lời nói đầu HP 1980, Ái Vân thể hiện vô cùng xuất sắc, là bài hát thuộc lòng của thế hệ thanh niên sinh viên thời đó, ngang với Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới)

3. Vào Lăng viếng Bác của Nguyễn Xuân Thanh (Ca sỹ đã ra Hải ngoại, cùng thế hệ với Vũ Dậu, Thúy Hà, Kiều Hưng, nổi tiếng với Tình ca của đất và nước, Bài ca thống nhất...)

4. Vào Lăng viếng Bác của Vân Khánh (Ca sỹ đã ra Hải ngoại, cùng thế hệ với Lê Dung, Thanh Hoa, hay hát song ca với Ngọc Tân, không phải là Vân Khánh người Huế, rất nổi tiếng với Cánh chim báo tin vui, Em ơi mùa xuân đến rồi đó, và đượccoi là người hát Vào Lăng viếng Bác hay nhất)

EM ĐỨNG GIỮA GIẢNG ĐƯỜNG HÔM NAY (November 19, 2007)

Nhân dịp 20-11, chúng ta cùng nghe lại bài hát "Em đứng giữa giảng đường hôm nay", một sáng tác của Nhạc sỹ Tân Huyền. Có lẽ đây là một trong những ca khúc hay nhất về cả nhạc và lời, viết về những "kỹ sư tâm hồn"

1. Giọng hát Nghệ sỹ QUỲNH LIÊN- Cán bộ Trường Đại học Sư phạm Hà Nội- năm 1978. Phần phối khí với piano quá hoàn hảo. Có lẽ vì Quỳnh Liên cũng là cô giáo nên cô mới hát bài này hay đến như vậy. Quỳnh Liên là nghệ sỹ không chuyên nhưng sở hữu một giọng soprano thật tuyệt vời và một kỹ thuật thanh nhạc có đẳng cấp. Sau này Quỳnh Liên cũng tham gia nhiều hoạt động ca hát chuyên nghiệp. Cô đã từng cùng NSND Lê Dung đi tham dự một Liên hoan ca nhạc quốc tế tổ chức tại Bình Nhưỡng đầu những năm 90. Tên tuổi Quỳnh Liên gắn liền với ca khúc này của Tân Huyền, cũng như các bài "Nghe câu quan họ trên cao nguyên" (Vũ Thiết), "Mùa xuân làng lúa làng hoa" (Ngọc Khuê). Hồi học cấp III được thầy Long kể, Quỳnh Liên rất sợ môn thể dục của thầy nên những lúc kiểm tra môn này Quỳnh Liên toàn xin hát thay cho tập thể dục. Vui nhỉ.

2. Giọng hát NSƯT ÁI VÂN- Năm 1978. Ái Vân hát cùng Dàn nhạc Mùa thu do Phú Quang phối khí và chỉ huy. Thời kỳ này, Ái Vân là ca sỹ hát thính phòng cổ điển. Tên tuổi của cô lúc đó gắn liền với các ca khúc nổi tiếng của dòng nhạc này như: Tổ quốc yêu thương, Nha Trang Mùa thu lại về, Hãy cho tôi lên đường (bài hát chống Bành trướng), Dâng Người tiếng hát mùa xuân.

3. Giọng hát NSƯT BÍCH LIÊN- Năm 1974. Có lẽ Bích Liên là nghệ sỹ đầu tiên thể hiện ca khúc này. Lời của bài hát do Bích Liên thể hiện cũng có một số đoạn khác so với lời trong phần thể hiện của Quỳnh Liên và Ái Vân. Giọng hát của Bích Liên phản ánh rõ nét tâm hồn của người giáo viên trong thời chiến.

Vũ nữ thân gầy (November 14, 2007)

NGƯỜI THỢ SĂN VÀ ĐÀN CHIM NHỎ

Sáng tác: ANH BẰNG

Trình bày: KHÁNH LY

1. Giọng hát Khánh Ly trước năm 1975 trong Album Khánh Ly- Ừ thôi em về

2. Giọng hát Khánh Ly cuối những năm 1980 trong Album Khánh Ly- Bài Tango cuối cùng

3. Giọng hát Khánh Ly năm 1997 trong Video Tình ca Anh Bằng của Asia Entertainment

Người Thợ Săn Và Đàn Chim Nhỏ

Sáng tác: Anh Bằng

Một người thợ săn âm thầm mang súng lang thang vào rừng
Bầu trời bình minh muôn ngàn tia nắng sớm xuyên màn sương
Một vài cụm mây như chùm hoa trắng bay trong trời xanh
Rất xinh và rất xinh

Kìa một bầy nai vươn sừng ngơ ngác phóng nhanh vào rừng
Còn một bầy chim vô tình vẫn hót líu lo đùa chơi
Nào ngờ thợ săn đang cầm cây súng bắn lên cành cây
Chim chết chim lạc bầy

Ngay hôm sau cũng nơi này
Chim đang kêu vang gọi bầy
Nào ngờ bên góc cây
Người thợ săn hôm trước
Núp thân sau lùm cây

Chim yên tâm sống vô tình
Yêu thương nhau trên đầu cành
Đạn vụt bay đến nhanh
Cả bầy chưa tung cánh
Xác rơi trên đất lạnh

Rồi người thợ săn âm thầm mang súng mang chim trở về
Lề đường đàn chim không thù không oán hót cho người nghe
Rượu nồng thịt thơm bao người nâng chén no say đùa vui
Đâu biết chim ngậm ngùi

Lê Dung- Người đàn bà vẫn hát... (October 29, 2007)

NSND Lê Dung: Người đàn bà vẫn hát… 1. Tiếng hát Lê Dung năm 10 tuổi: 2. Lê Dung với dòng ca khúc tân nhạc thời kỳ đầu (a.k.a Nhạc "tiền chiến") 3. Lê Dung với dòng nhạc Cách mạng- truyền thống: 4. Lê Dung với Dòng nhạc Dân ca: 5. Lê Dung với dòng nhạc nhẹ- trữ tình của Phú Quang:

6. Lê Dung với dòng nhạc trữ tình Miền Nam trước 1975 7. Lê Dung với dòng nhạc Thính phòng cổ điển

- Lê Dung yêu để chết, để đốt cháy mọi thứ như chính những gì chất chứa trong giọng hát của cô. Giọng hát ấy sẽ còn mãi bởi nó chạm đến tận cùng cảm xúc, nơi mà con người bất lực không thể diễn đạt được. "Ôi! Ta đã yêu ta đã yêu. Ta đã yêu… " Khi nói về âm nhạc người ta thường chỉ nói về những gương mặt đang hiện hữu và sự sống còn của họ với thị trường nhạc mà ít ai nhắc tới những gương mặt đã là "tượng đài" trong lòng công chúng nghe nhạc. Có lẽ nhịp sống đôi khi cuốn đi quá nhanh, người mới đến càng nhiều và trong cơn sóng đó, người không còn hiện hữu nữa dần bị "quên đi". Nhắc đến Lê Dung, người ta nhắc tới một con chim sơn ca đầu đàn của thanh nhạc Việt Nam. Những gì cô có được cho đến nay vẫn là cái đích chưa ai vượt qua. Một giọng hát duy nhất, thành công cả trên hai lĩnh vực nhạc nhẹ và nhạc thính phòng cổ điển. Được công nhận ở đẳng cấp quốc tế. Lê Dung (bên trái) và nhạc sĩ Lê Khắc Thanh Hoài Lê Dung, người đã có công khai phá cho khán giả một dòng nhạc rất kén người nghe, nhạc thính phòng cổ điển. Trên cái thiểu số người hâm mộ ấy, Lê Dung đã đến để đem đến cái nhìn khác cho dòng nhạc này. Và đồng thời cô cũng tạo nên một ảnh hưởng sâu sắc tới các thế hệ ca sĩ đi sau. Trước khi giọng hát Lê Dung xuất hiện thì có rất nhiều người ngại nghe nhạc thính phòng. Bởi giai điệu nhạc thì xa lạ, các ca sĩ thì quá chú tâm về kỹ thuật, làm cho người nghe có cảm giác như bị đẩy ra xa khỏi không gian đó và kết quả là... không thể thấm được. Nhưng Lê Dung thì khác. Có lẽ cũng như bao ca sĩ thính phòng khác, cô đã phải dày công luyện tập, giọng hát của cô rất điêu luyện, rất kỹ thuật đến độ hoàn hảo nhưng điều đáng nói là, khi hát, Lê Dung đã truyền được sự rung cảm mãnh liệt, sự say mê, xúc động của tâm hồn đến người nghe. Mọi căng cứng của kỹ thuật dường như đã không còn trọng một giọng hát đầy cảm xúc. Khi cô cất tiếng hát thì tâm hồn cô đã là chất hòa tan vô giá. Bởi ở cô có sự nhạy cảm, sự hiểu biết, vừa nắm vững kỹ thuật, vừa truyền cảm điêu luyện với một làn hơi tuyệt vời mà trời phú cho… thật tuyệt vời! Khó để có được một giọng hát như thế lặp lại trên cuộc đời này. Khi nghe Lê Dung hát, dù nhạc nhẹ hay nhạc thính phòng, chúng ta sẽ thấy được sự khác biệt với khi nghe các ca sĩ khác hát, bởi hòa trong đó là chiều sâu tâm hồn của cô cũng như chiều sâu của một chất giọng trữ tình tuyệt vời. Mỗi ca từ, mỗi nốt nhạc khi giọng hát ấy cất lên là những chất chứa tâm hồn khiến người nghe không thể bỏ qua bất cứ một ca từ hay ngay cả một nốt nhạc đệm nào. Không bó hẹp, giọng hát Lê Dung mang đến cho người nghe một biên độ cảm xúc mở rộng đến vô tận. Khiến người nghe có cảm giác khi thì như phiêu lơ lửng trên những tầng mây ở những nốt nhạc cao vút, khi thì như chênh vênh, như lặn sâu xuống đáy vực ở những nốt giáng, nốt trầm; khi thì dồn dập như thác cuốn ở những biến tấu; khi thì như trống rỗng, hư vô ở những dấu lặng. Nhưng để có được những gì đem đến công chúng qua giọng hát đó, Lê Dung cũng đã phải nếm trải qua rất nhiều những thăng trầm cuộc đời. "Lê Dung hát không có cảm xúc!" Đó là câu nói của Phú Quang khi lần đầu cô hát cho ban nhạc của ông vào thời sinh viên. Nhưng cũng chính từ lần gặp gỡ đó mà số phận của giọng hát Lê Dung đã gắn chặt với nhạc Phú Quang, ngoài dòng nhạc thính phòng mà cô theo đuổi. Ngày ấy Lê Dung còn quá trẻ, chưa biết “yêu” và “đau khổ” vì yêu nên khi hát những bản tình ca cô chưa truyền tải hết cảm xúc của bài hát muốn nói, cũng vì vậy Phú Quang chối bỏ cô. Nhưng sau những năm đi học tu nghiệp thanh nhạc ở Liên Xô về, và đặc biệt là chịu nhiều đổ vỡ trong tình cảm. Cô đã thực sự là “Người đàn bà hát”. Khi cô đã yêu, … và nếm trải những đắng cay của tình yêu cũng là khi giọng hát của cô trở nên quý giá. Cô mang hết sự đắm đuối của mình vào những tác phẩm cô hát. Khiến chúng trở nên khắc khoải da diết đến cồn cào, gai người. "…Nhưng chết được lại là hạnh phúc!" Ai đã yêu, đã khát khao cho tình yêu thì khi nghe Lê Dung hát sẽ nếm trải được những giằng xé mãnh liệt trong giọng hát ấy. Người ta hay nói đến kỹ thuật, nhưng ở Lê Dung giọng hát đã quyện được kỹ thuật đỉnh cao vào cảm xúc khiến những khuôn thước cứng nhắc kia tan biến đi cho cảm xúc tràn ngập tâm hồn người nghe. Lê Dung (bên phải) và nhạc sĩ Lê Khắc Thanh Hoài “Vẫn biết ta giờ không trẻ nữa. Sao thương ai ở mãi cung Hằng. Lời nguyện cũ trên đầu như nguyệt quế. Đâu chịu nhòa khi tới giữa mùa trăng. Tôi đã yêu đã yêu như chết là hạnh phúc. Tôi đã quên mình chỉ để nghĩ về em. Người đàn bà giấu đêm vào trong tóc. Còn điều chi em mải miết đi tìm. … Ngay cả nếu âm thầm em hóa đá. Bầu trời lặng yên cũng đã vỡ rơi. Mênh mông quá khoảng trống này ai lấp. Khi thanh âm cũng bất lực như lời…” "Khúc mùa thu", khúc hát cho chính số phận của cô, nghe và thấm nó để thấy Lê Dung, người đàn bà mãnh liệt nhưng cũng rất yếu đuối trong tình yêu. Để tiếng hát ấy len lỏi vào từng ngõ ngách trong tâm hồn để rồi nó mang đến cho ta một chiếc cầu nối giúp ta khám phá thêm một thế giới khác cho tâm hồn mình. Lê Dung đắm đuối, và đắm đuối hơn ai hết. Khi yêu là yêu cho đến tận cùng, cho đến phút cuối. Sau giọng hát ấy chất chứa một tâm hồn đầy đa cảm. Bởi như bà nói: Người nghệ sĩ hát hay thật sự phải có tâm hồn. Nếu không, chỉ hát ra một âm thanh vô hồn thì người ta chỉ gọi là con hát. Trong suốt những năm dài đứng trên sân khấu, chưa bao giờ tiếng hát Lê Dung bị chai sạm đi. Nó vẫn vậy, như ngày nào và ngày càng đa cảm bởi sự trải nghiệm ngày càng lớn của người hát. Công chúng đón nhận giọng hát Lê Dung sau bằng ấy năm, nhưng cứ mỗi đêm khi giọng hát đó cất lên thì lại là bao đêm trên gương mặt của biết bao người đã lăn dài những giọt nước mắt. Họ như tìm thấy số phận của chính mình trong tiếng hát ấy, những nỗi cô đơn giằng xé,... đã được truyền tới họ để tâm hồn họ chạy theo những biến ảo cảm xúc mà cuộc đời thăng trầm của mình đã trải qua. Lê Dung mang trong mình một tình yêu, như có người nói: Yêu để chết! Chính vì thế cô sống và hát như để đốt cháy mọi thứ. Mỗi câu hát ấy nó như vận vào số phận cô. Cả cuộc đời cô luôn đi tìm mải miết một điều gì đó hư vô và để rồi cuối cùng "Em ra biển lớn, biển đã cạn. Em vào rừng sâu, rừng chỉ còn lá rụng. Em về với anh để nghe lời giã biệt... Rồi mai em chết, còn gì trên đời?". Tiếng hát ấy sẽ còn mãi! Bởi nó chạm đến tận cùng cảm xúc, nơi mà con người bất lực không thể diễn đạt được. Những cảm nhận về Lê Dung - Nhạc sĩ Lê Khắc Thanh Hoài: Sau gần 30 năm chờ đợi một giọng hát như mình mong muốn, tôi đã gặp được Lê Dung, hy vọng tràn trề, niềm vui sướng tột cùng khi tiếng hát và tiếng đàn quện vào không gian. Nhưng bất hạnh thay niềm vui đó thật là mong manh. Nhưng cũng là may mắn khi đã có được 10 tình khúc để lại đời… Lê Dung lìa khỏi cõi đời này để lại muôn vàn tiếc nuối… - Nhạc sĩ Phú Quang: NSND Lê Dung là ca sĩ có học nhất của Việt Nam trong quan niệm của tôi và những học vấn mà chị có đã được truyền vào trong giọng hát để chị trở thành một ca sĩ có học và hát hay. Chị dồng thời cũng còn là một ca sĩ có xúc cảm âm nhạc rất tốt. Với những bài hát của tôi thì chị đạt được hai điều: Một là hát rất kỹ thuật, hai là đầy cảm xúc. - Ca sĩ Ngọc Anh: Khi hát Khúc mùa thu, Ngọn nến, Romance 01... nỗi nhớ thương hai cô giáo đã nâng bước tôi trên suốt quãng đường dài theo học Nhạc viện Hà Nội, trong đó có cố nhạc sĩ nhân dân Lê Dung với sự ra đi quá sớm luôn khiến tôi thấy lòng trĩu nặng -Ca sĩ Mỹ Linh: Ở Việt Nam có NSND Lê Dung là xứng đáng với danh hiệu Diva thôi. Cô là một người hát rút ruột rút gan và gây một ảnh hưởng lớn cho các thế hệ ca sĩ sau này. Ca sỹ Khánh Ly : "Tôi quý Cô Lê Dung cả về tài năng và nhân cách" Việt Tú - PHẢN HỒI CHO BÀI VIẾT GỬI E-MAIL BÀI VIẾT IN BÀI VIẾT Your browser does not support inline frames or is currently configured not to display inline frames. Thúy Phương - troxola@yahoo.com " Giọng hát Lê Dung chất chứa nhiều sắc thái tình cảm mà hiếm có một giọng hát nào có được. Cho đến bây giờ những: Nỗi nhớ, Khúc mùa thu, Bâng quơ, Chiều phủ Tây hồ vẫn gắn với Lê Dung, cho dù có không ít ca sĩ đã hát lại sau bà. Giọng hát Lê Dung là một giong hát tuyệt vời bậc nhất của nền thanh nhạc Việt Nam. Phanthanhnam - phanthanhnam@yahoo.com " Lê Dung, một tài năng âm nhạc lớn của nước nhà, tuy cô đã ra đi nhưng tiếng hát ấy sẽ còn mãi trong lòng người yêu nhạc. Bởi có lẽ mãi về sau này, chúng ta sẽ khó có thể có được một giọng hát như thế. Trung Anh - trunganh_832006@yahoo.com " Những cung bậc tình cảm của tác phẩm luôn là thách thức với bất kỳ một ca sĩ nào. Nghe Lê Dung hát người ta có thể cảm nhận được hết những cung bậc ấy, đúng như bài viết nhận xét: "Không bó hẹp, giọng hát Lê Dung mang đến cho người nghe một biên độ cảm xúc mở rộng đến vô tận. Khiến người nghe có cảm giác khi thì như phiêu lơ lửng trên những tầng mây ở những nốt nhạc cao vút, khi thì như chênh vênh, như lặn sâu xuống đáy vực ở những nốt giáng, nốt trầm; khi thì dồn dập như thác cuốn ở những biến tấu; khi thì như trống rỗng, hư vô ở những dấu lặng". Lê Dung: Người đàn bà... vẫn hát. Và sẽ mãi hát trong lòng những người yêu nhạc. Vu_Linh - vulinhtam@noos.fr " Nghệ sỹ Lê Dung đã ra đi. Nhưng các bài hát mà nghệ sỹ đã trình bầy năm xưa tại PARIS để lại mãi trong lòng người xa xứ .Giọng hát mượt mà , truyền cảm thể hiện trong tất cả các bài hát . Nhưng gây ấn tượng nhất là các bài hát ĐÊM ĐÔNG , CÔ GÁI THỦ ĐÔ....và một bài hát NHẬT lời VIỆT đã làm xao xuyến mọi người tâm hồn người nghe ở thủ đô nước Pháp.Tin người nghệ sỹ TÀI HOA mà MỆNH YỂU đã làm rơi nước mắt nhiều người , cho đến nay vần còn ngậm ngùi thương tiếc.Tiếng ca của cô còn mãi với thời gian.Xin gửi một nén hương của lòng tưởng nhớ tới người nghệ sỹ vang bóng một thời . Hạ Bằng - habangla@gmail.com " "Tài cao thì Phận mỏng" đó là suy nghĩ của chúng tôi mỗi khi nghĩ về Lê Dung hoặc nghe lại những băng ghi âm chị hát. Từ đó đến nay, những bài chị đã hát, chưa có ca sĩ nào vượt qua. Dù có nhắm mắt lại nghe một vài ca từ đầu tiên cất lên, là nhận ra Lê Dung ngay, và không thể không nghe cho hết bài, hồi hộp, nín thơ để nghe và cảm. Lê Dung không chỉ hát, mà là truyền những tình cảm, những xúc động của mình đến người nghe. Ngàn lần cảm ơn Lê Dung, người Nghệ sĩ Nhân Dân chân chính mà chúng tôi yêu thương... Hà Minh - Haminh1257@yahoo.com " Tôi rất thích nghe Lê Dung hát. Giọng hát của chị thật sâu lắng, tình cảm và thiết tha. Tuy đã ra đi nhưng chị vẫn sống mãi trong lòng công chúng yêu âm nhạc. Thành Trung - thanhtrung1265@yahoo.com " Tôi thích giọng hát Lê Dung bởi giọng hát ấy chưa bao giờ cũ. Mỗi lần chị hát là một lần tác phẩm được làm mới. Giọng hát ấy mang đến những cung bậc tình cảm mà hiếm có giọng hát nào truyền tải được. Chúng tôi sẽ không bao giờ qên chị, người đàn bà hát tuyệt vời nhất Việt Nam. Hà Liên - lienhatong75@yahoo.com " Tôi là người rất ít khi nghe nạch thính phòng, và cũng không hiểu về thể loại này. Càng ít nghe hơn khi các nghệ sĩ của ta thuộc dòng nhạc này biểu diễn thường rất căng cứng. Khiến khi nghe dễ có cảm giác nản. Nhưng có một lần tình cờ được nghe một đoạn aria trong vở Cô Sao của Đỗ Nhuận do NSND Lê Dung hát. Thật khó tả, bao nhiêu sự ác cảm với dòng nhạc này vụt mất. Và từ dó tôi mới cảm nhận được Thính phòng đúng là dòng nhạc đáng nghe.Giọng hát Lê Dung đã lột tả được hết những cung bậc tình cảm của tác phẩm. Khi thì nhẹ nhàng, day dứt tiếc nhớ trong những trường đoạn nhớ người yêu, khi thì sầm sập như phong ba bão táp trong những trường đoạn diễn tả sự cách trở không đến được với nhau của cô Sao và anh bộ đội.sau này tôi cũng được nghe các nghệ sĩ của nàh hát Nhạc vũ kịch Việt Nam hát lại, nhưng những gì mà giọng hát Lê Dung đã thể hiện thì quả thật khó ai có thể hơn. Nhuyễn Thông Phán - longly29902@yahoo.com " Tôi cũng không nhớ tôi được nghe NSND Lê Dung hát đầu tiên từ lùc nào, chỉ biết hồi còn bé xem TV thỉnh thoảng được bố nhắc đến Lê Dung một cách trìu mến, ngưỡng mộ. Lớn lên một tý biết cảm nhận thì mới bắt đầu yêu mến thật sự giọng hát mê hoặc ấy, những ca khúc Nga, những bản nhạc trữ tình, nhạc cách mạng được người nghệ sỹ hát với cả niềm đắm say truyền cho người nghe cái thần của bài hát, để lại sự nuối tiếc ngơ ngẩn....