Vẫn con người rừng rực lửa của năm xưa, trông anh như chẳng hề già đi. Tự nhiên tôi lại thấy muốn tìm về với Tây Nguyên, một Tây Nguyên nắng gió bao đời nhưng dường như vẫn cất giấu những điều bí ẩn cho riêng mình. Và anh cũng là một điều bí ẩn.
Cậu bé Y Moan ngày đó sống trong buôn Thha prong, suốt ngày chỉ làm bạn với rừng, với núi và với chim muông. Hàng ngày, cậu vừa chăn bò trên rẫy vừa ê a học bài. Tuổi thơ của cậu là những ngày rong ruổi trong rừng, đi bộ đóng khố vượt qua quãng đường dài trên 12 cây số xuyên qua cánh rừng già để đến trường. Những bài học thời thơ ấu và những vũ khúc của núi rừng cứ thấm dần trong cậu lúc nào không biết.
Từng con suối, từng tảng đá, từng cánh hoa e ấp nở đã dần hình thành trong cậu một tình yêu đối với núi rừng, nương rẫy và cậu muốn cất cao tiếng hát hòa cùng âm vang của núi rừng. Lớn thêm chút nữa, cậu bé Y Moan đã biết cảm nhận được những điệu múa, điệu hát dân gian mà người bác của cậu thường hay hát trong những ngày vui của buôn làng.
Giờ đây cậu đã biết dòng sông, con suối, ngọn núi của mình tên gì, rồi từng mảnh đất, từng rẫy nương của mình tên gọi là gì. Giọng hát của cậu đã trở thành bài ca ca ngợi quê hương trong những đêm cao nguyên cháy đỏ.
Và rồi chiến tranh đã tràn đến bản làng, người con của những con suối, con sông ấy đã tình nguyện lên đường chiến đấu. Ở đâu anh cũng đem lời ca tiếng hát của mình như là một vũ khí đắc lực để cổ động tinh thần chiến đấu cho đồng đội. Sau đó anh được cơ quan cử đi học ở miền Bắc.
Hai miền Nam Bắc thống nhất nhưng đất nước vẫn chưa yên. Mặt trận phía Tây Nam lại thôi thúc anh lên đường. Mãi đến năm 1979, khi tiếng súng tạm yên anh mới trở ra Bắc, học ở Nhạc viện Hà Nội. Và bước ngoặt cuộc đời anh được đánh dấu từ đây. Anh đã gặp được người thầy của mình là nhạc sĩ Nguyễn Cường, người đã phát hiện ra được Tây Nguyên hùng vĩ trong con người anh và phát triển anh theo đúng thiên hướng của mình.
Từ đây trong nền âm nhạc Việt Nam đã có tên Y Moan. Những bài dân ca Tây Nguyên, những bài hát viết về Tây Nguyên đã được anh xử lý với một chất giọng khỏe, vừa hừng hực cháy bỏng vừa sâu lắng nhẹ nhàng. Nói đến Y Moan, mọi người đều nghĩ ngay đến Tây Nguyên. Không dừng ở đó, anh vẫn miệt mài lao vào học tập, nghiên cứu.
Anh đã từng đi sang Nga, Hungari, Rumani học hỏi và lĩnh hội những cái hay của nền nghệ thuật nước bạn để nâng cao thêm tâm hồn cũng như giọng hát của mình. Cùng với nghệ sĩ lãng du Trần Tiến trong nhóm "Du ca Đồng nội", Y Moan rong ruổi qua mọi nẻo đường. Anh đã mang cái đẹp trong âm nhạc của Tây Nguyên đi khắp nơi, cả trong và ngoài nước.
Anh đã từng biểu diễn ở nhiều nước như Trung Quốc, Triều Tiên, Hàn Quốc, Thái Lan, Đức, Ba Lan, Tiệp Khắc, Pháp v.v… Ở những nơi Y Moan đi qua anh đều được khán giả hoan nghênh, chào đón và đánh giá cao phong cách trình diễn. "Tôi thật sự hãnh diện vì đã mang được nền văn hóa dân tộc giới thiệu cho bạn bè khắp năm châu cùng biết".
Với những cống hiến của mình cho nền nghệ thuật dân tộc, Y Moan xứng đáng được nhận danh hiệu cao quý của Nhà nước: Nghệ sĩ ưu tú. Và khi cởi bỏ lớp áo của người nghệ sĩ, Y Moan lại trở về là một người nông dân thực thụ. Hàng ngày anh vẫn lên nương, lên rẫy và dạy cho những đứa em biết đàn, biết hát. Một thế hệ đàn em sau anh giờ đây đã trưởng thành như là những Y Zak, Y Phôn, H’Lim, H’Giang, Kasim Hoàng Vũ v.v…
Mơ ước của anh là sẽ tìm kiếm và đào tạo thêm những đứa em người dân tộc hát hay hơn nữa về mảnh đất Tây Nguyên mang đậm vẻ đẹp văn hóa của ngàn đời. "Đất là bầu sữa mẹ, rừng là tâm hồn của bài hát, sông là huyết máu của văn hóa.
Còn văn hóa là còn dân tộc. Còn dân tộc thì còn nương, còn rẫy. Tôi muốn làm một điều nho nhỏ cho đồng bào Tây Nguyên. Cầu chúc cho những người nghe nhạc Tây Nguyên sẽ luôn yêu thương, quý trọng và bao dung hơn nữa cho mảnh đất cao nguyên".
(Nguồn : Nhacso.net)
Bổ sung : Năm 1991, Y Moan tham dự cuộc thi đơn ca chuyên nghiệp toàn quốc tại Hà Nội theo biên chế của Đoàn ca múa Đắc Lắc. Y Moan hát Ly cà phê Ban Mê của Nguyễn Cường và đoạt giải Ba.
Hồi đi học em cũng nổi danh với bài này, nhất là đoạn "Ời Ma D'rak... ê ế..ế", váng cả khu học đường 5 tầng. Sau này có đứa ở tầng 1 nói: Em tưởng có người kêu có đứa nhảy lầu tự tự.
ReplyDeleteCông nhận giọng của Y Moan rất đặc biệt! Có thể là hơi khiên cưỡng nhưng em hay nghĩ Y Moan có khả năng trình diễn và giọng hát gợi nhớ đến Freddy Mercurry của Queen- một giọng hát có thể dung hợp được giữa rock và opera. Có thể thấy điều này khi Y Moan cover lại "Hà Nội niềm tin và hy vọng".
ReplyDeleteThực ra trong đám ca sĩ trẻ xuất thân từ vùng Tây Nguyên còn có 1 giọng ca nữa rất dặc biệt, tiếc là cậu này mất hút đấy là Ploong Thiết.
@ BP: bạn "cover" kiểu gì mà thành như vậy?
ReplyDelete@ hieutn1979: Có lần bật TV lên thấy Y Moan đang "Hà Nội đó niềm tin yêu hy vọng...", tớ lại tưởng đó là một ông In Đô hay Mã Lai nào đang hát bài hát Việt Nam. Đúng là rất lạ và ấn tượng.
Đúng là có Ploong Thiết của Sao Mai 2003 (Hạ Long)rất đặc biệt. Hiện tớ vẫn còn video của cuộc thi đó. Còn file mp3 thì chỉ giữ được Ploong Thiết hát Đôi mắt Pleiku.